Mô hình AIDA là gì? Phân tích 4 giai đoạn trong mô hình AIDA

Mô hình AIDA (Attention, Interest, Desire, Action) là khung cơ bản trong tiếp thị, tập trung vào thu hút sự chú ý, tạo quan tâm, kích thích mong muốn và thúc đẩy hành động mua hàng. Dẫn dắt từ sự chú ý ban đầu đến hành động mua hàng, mô hình này đơn giản và dễ áp dụng trong các chiến dịch tiếp thị truyền thống và kỹ thuật số. 

Hãy cùng HAB Media tìm hiểu về 4 giai đoạn trong mô hình AIDA nhé.

Mô hình AIDA là gì?

Mô hình AIDA là một khung khái quát quan trọng trong lĩnh vực tiếp thị và quảng cáo. AIDA gồm 4 giai đoạn chính là Attention (Chú ý), Interest (Quan tâm), Desire (Mong muốn), và Action (Hành động). Từ việc thu hút sự chú ý ban đầu đến việc kích thích sự mong muốn và khuyến khích hành động mua hàng, mô hình AIDA hỗ trợ xây dựng các chiến lược marketing, từ đó tăng cường khả năng tiếp cận và thu hút khách hàng, đồng thời tăng cường doanh số bán hàng và sự thành công của các chiến dịch marketing.

Mô hình AIDA được cho là đã được đề xuất lần đầu bởi Elias St. Elmo Lewis, một nhà tiếp thị người Mỹ. Ông là một trong những người tiên phong trong việc áp dụng các nguyên lý khoa học và tâm lý học vào lĩnh vực tiếp thị vào cuối thế kỷ XIX. Vào năm 1898, Elias St. Elmo Lewis đã xuất bản một bài báo trong tạp chí “Advertising Men’s Magazine”, trong đó ông đề xuất mô hình AIDA như một phương pháp để giải thích và mô tả quá trình mà một cá nhân hoặc khách hàng tiêu dùng đi qua trong quá trình quyết định mua hàng.

Elias St. Elmo Lewis xây dựng mô hình AIDA dựa trên các lý thuyết về tâm lý học và quy trình quyết định của khách hàng. Các giai đoạn Attention (Chú ý), Interest (Quan tâm), Desire (Mong muốn), và Action (Hành động) phản ánh các giai đoạn tâm lý và hành vi của khách hàng khi họ tiếp cận và quyết định mua hàng. 

Mô hình AIDA đã trở thành một công cụ quan trọng không chỉ trong việc thiết kế chiến lược quảng cáo mà còn trong đào tạo và giáo dục tiếp thị. Mô hình này không chỉ áp dụng trong các kênh truyền thông truyền thống mà còn phù hợp với các nền tảng tiếp thị số và truyền thông xã hội, đáp ứng nhu cầu tiếp thị đa dạng của thị trường hiện đại.

Hiện nay, mô hình AIDA vẫn được áp dụng rộng rãi trong các chiến lược tiếp thị và quảng cáo trên nhiều nền tảng khác nhau từ truyền thông đại chúng đến marketing số và truyền thông xã hội, nhằm giúp các doanh nghiệp thu hút và duy trì sự quan tâm của khách hàng và khuyến khích họ thực hiện hành động mua hàng.

Phân tích 4 giai đoạn trong mô hình AIDA

Mô hình AIDA gồm 4 giai đoạn chính là Attention (Chú ý), Interest (Quan tâm), Desire (Mong muốn), và Action (Hành động)

Attention (Chú ý)

Giai đoạn này tập trung vào việc thu hút sự chú ý của khách hàng đối với sản phẩm hoặc dịch vụ. Đây là bước đầu tiên và cực kỳ quan trọng trong quá trình tiếp thị, vì nếu không có sự chú ý ban đầu, không thể có bất kỳ sự quan tâm hay hành động mua hàng nào tiếp theo. Vai trò của giai đoạn này bao gồm:

• Tạo ra sự nhận thức: Quảng cáo và các chiến dịch truyền thông giúp sản phẩm được biết đến và nổi bật trong mắt người tiêu dùng. Những hình ảnh, video, hoặc âm thanh hấp dẫn có thể kích thích sự chú ý nhanh chóng của khách hàng tiềm năng.
• Phân loại khách hàng tiềm năng: Giai đoạn này cũng giúp nhà tiếp thị nhận diện và phân loại các khách hàng tiềm năng, những người có khả năng quan tâm đến sản phẩm hoặc dịch vụ của mình dựa trên phản ứng ban đầu.
• Công cụ và cách vận hành: Sử dụng các phương tiện quảng cáo trực tuyến và offline như Google Ads, Facebook Ads, quảng cáo truyền hình, tạp chí; ngoài ra, tối ưu hóa SEO để sản phẩm được tìm thấy dễ dàng trên các công cụ tìm kiếm.

Interest (Quan tâm)

Sau khi đã thu hút sự chú ý, giai đoạn tiếp theo là kích thích sự quan tâm sâu sắc của khách hàng đối với sản phẩm hoặc dịch vụ. Mục tiêu ở đây là tạo ra sự liên kết và thúc đẩy người tiêu dùng tiếp tục khám phá thêm thông tin về sản phẩm. Vai trò của giai đoạn này bao gồm:

• Xây dựng niềm tin và sự tò mò: Cung cấp thông tin chi tiết và giá trị về sản phẩm hoặc dịch vụ để khách hàng có thêm kiến thức và niềm tin vào sản phẩm.
• Giới thiệu sâu hơn về sản phẩm: Sử dụng nội dung hấp dẫn như bài viết blog, video demo, hướng dẫn sử dụng để giới thiệu chi tiết hơn về tính năng, lợi ích và cách thức hoạt động của sản phẩm.
• Công cụ và cách vận hành: Content Marketing chuyên sâu như viết blog, video demo, đánh giá sản phẩm từ người dùng, những nội dung mà người tiêu dùng sẽ tìm thấy hữu ích và giúp họ tiếp tục quan tâm và khám phá thêm.

Desire (Mong muốn)

Giai đoạn này tập trung vào việc kích thích mong muốn mua hàng từ khách hàng bằng cách tạo ra cảm xúc tích cực và thúc đẩy sự muốn sở hữu sản phẩm hoặc dịch vụ. Đây là lúc nhà tiếp thị cần thuyết phục khách hàng rằng sản phẩm hoặc dịch vụ của họ là giải pháp tối ưu cho nhu cầu của khách hàng. Vai trò của giai đoạn này bao gồm:

• Xây dựng mong muốn: Tạo ra cảm xúc tích cực và sự hứng thú đặc biệt với sản phẩm hoặc dịch vụ bằng các chiến dịch khuyến mãi, chứng minh xã hội và những lợi ích đặc biệt.
• Chứng minh giá trị: Đánh giá từ người dùng, những câu chuyện thành công và các trường hợp nghiên cứu giúp khách hàng thấy được giá trị thực sự của sản phẩm và tạo ra sự tin tưởng và mong muốn.
• Công cụ và cách vận hành: Cung cấp các chương trình khuyến mãi, ưu đãi đặc biệt, sử dụng chứng minh xã hội, các câu chuyện thành công và hình ảnh thực tế để kích thích mong muốn mua hàng.

Action (Hành động)

Đây là giai đoạn cuối cùng trong mô hình AIDA là khuyến khích và hướng dẫn khách hàng thực hiện hành động mua hàng. Sau khi đã xây dựng sự quan tâm và mong muốn, giai đoạn này là lúc nhà tiếp thị cần đưa khách hàng đến quyết định mua hàng. Vai trò của giai đoạn này bao gồm:

• Kêu gọi hành động rõ ràng: Sử dụng các lời kêu gọi hành động như “Mua ngay”, “Đăng ký ngay” để khách hàng dễ dàng nhận ra và thực hiện hành động cụ thể.
• Thiết kế trải nghiệm mua hàng thuận tiện: Đảm bảo quy trình mua hàng đơn giản, nhanh chóng và an toàn để tăng cường khả năng hoàn thành giao dịch của khách hàng.
• Công cụ và cách vận hành: Các lời kêu gọi hành động rõ ràng, quy trình mua hàng đơn giản và tiện lợi, hỗ trợ khách hàng thông qua các kênh như chat trực tuyến, hotline để giúp khách hàng hoàn tất quá trình mua hàng.

Ưu điểm của mô hình AIDA

Dễ triển khai và dễ hiểu

Mô hình AIDA làm rõ từng giai đoạn trong quá trình tương tác với khách hàng. Mỗi bước trong mô hình được xây dựng theo thứ tự logic và liên tục nhau, giúp các marketer dễ dàng lập kế hoạch và thực thi chiến lược một cách có hệ thống.

Giai đoạn Attention tập trung vào việc thu hút sự chú ý bằng các chiến dịch quảng cáo sáng tạo và nội dung hấp dẫn, giúp sản phẩm hoặc dịch vụ nổi bật và được nhận diện nhanh chóng. Tiếp theo, giai đoạn Interest xây dựng sự quan tâm sâu sắc bằng cách cung cấp thông tin chi tiết và giá trị về sản phẩm, giúp khách hàng hiểu rõ hơn về lợi ích mà sản phẩm mang lại.

Sau đó, giai đoạn Desire tạo nên mong muốn mua hàng bằng cách kích thích cảm xúc tích cực và thúc đẩy nhu cầu sở hữu sản phẩm. Cuối cùng, giai đoạn Action khuyến khích khách hàng thực hiện hành động mua hàng thông qua các lời kêu gọi hành động rõ ràng và các ưu đãi đặc biệt.

Đánh vào tâm lý khách hàng

Mô hình AIDA có ưu điểm là tập trung vào tâm lý khách hàng một cách hiệu quả. Giai đoạn Attention giúp thu hút sự chú ý bằng các chiến dịch quảng cáo sáng tạo. Giai đoạn Interest tiếp tục mở rộng sự quan tâm của khách hàng bằng việc trình bày chi tiết về sản phẩm

Desire kích thích mong muốn mua hàng bằng các lợi ích đặc biệt. Trong giai đoạn Action, khách hàng được kích thích mạnh mẽ để thực hiện hành động mua hàng ngay lập tức.. Mô hình này giúp tối ưu hóa quá trình tiếp thị và tạo sự kết nối hiệu quả với khách hàng.

Có thể áp dụng vào nhiều kênh marketing

Với sự phát triển của công nghệ và sự lan rộng của các nền tảng truyền thông, mô hình AIDA không bị giới hạn trong các kênh truyền thông truyền thống như truyền hình, radio hay báo chí. Thay vào đó, nó có thể linh hoạt được áp dụng trên các nền tảng kỹ thuật số như website, mạng xã hội, email marketing, quảng cáo trực tuyến và thậm chí là marketing nội dung.

Mô hình này cho phép các nhà tiếp thị thiết kế và triển khai các chiến lược tiếp thị đồng bộ trên nhiều kênh khác nhau, nhằm tăng cường khả năng tiếp cận và tương tác với khách hàng một cách hiệu quả. Điều này giúp nâng cao tỷ lệ chuyển đổi từ sự chú ý ban đầu đến hành động mua hàng, đồng thời tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả của chiến dịch marketing.

Nhược điểm của mô hình AIDA

Quá đơn giản và tuyến tính

Mô hình AIDA có một nhược điểm lớn là quá đơn giản và khá một chiều. Mặc dù việc phân chia quá trình tiếp thị thành các giai đoạn rõ ràng giúp các nhà chiến lược tiếp thị dễ dàng lập kế hoạch và triển khai chiến lược, nhưng mô hình này không thể nắm bắt được sự phức tạp và sự đa dạng của hành vi tiêu dùng trong thực tế. 

Giai đoạn của mô hình AIDA được xây dựng dựa trên giả định rằng khách hàng diễn ra một quy trình tuyến tính, từ sự chú ý ban đầu đến hành động mua hàng một cách liền mạch. Tuy nhiên, thực tế cho thấy quy trình quyết định mua hàng của khách hàng có thể phức tạp hơn nhiều, bao gồm nhiều yếu tố như nhận thức về thương hiệu, ảnh hưởng từ người thân, đánh giá sự cạnh tranh và những trải nghiệm trực tiếp.

Điều này yêu cầu các doanh nghiệp cần sử dụng mô hình này cẩn thận và bổ sung thêm các phương pháp khác để đảm bảo rằng chiến lược tiếp thị của họ phù hợp và hiệu quả trong mọi tình huống.

Không phản ánh được quá trình tương tác liên tục

Mô hình AIDA không phản ánh được quá trình tương tác liên tục của khách hàng trong quá trình quyết định mua hàng. Mô hình này chỉ tập trung vào 4 giai đoạn riêng biệt, giả sử rằng mỗi giai đoạn xảy ra một cách độc lập và không liên quan chặt chẽ đến nhau. 

Tuy nhiên, thực tế là quyết định mua hàng của khách hàng thường không diễn ra theo một quá trình đơn giản và đồng nhất như vậy. Khách hàng có thể tiếp tục tương tác và nghiên cứu về sản phẩm sau khi đã biết về sản phẩm (Attention), và quan tâm (Interest) có thể xảy ra song song với việc xây dựng mong muốn (Desire). Hơn nữa, các ảnh hưởng từ những trải nghiệm trực tiếp, đánh giá từ người thân, hay các thông tin mới có thể thay đổi quyết định mua hàng của khách hàng một cách không đoán trước được.

Do đó, mô hình AIDA không phản ánh được tính phức tạp và sự đa dạng trong quyết định mua hàng của khách hàng, và có thể bỏ qua các yếu tố quan trọng như sự tương tác liên tục và sự thay đổi trong quá trình tiếp cận và ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài.

Không phù hợp với một số chiến dịch dài hạn

Mặc dù mô hình AIDA rất hữu ích trong việc phân tích và triển khai các chiến dịch tiếp thị ngắn hạn, nhưng nó có thể gặp khó khăn khi áp dụng vào các chiến dịch kéo dài trong thời gian dài. Lý do chính là mô hình AIDA tập trung vào 4 các giai đoạn độc lập và riêng biệt mà không đi sâu vào sự phát triển dài hạn của mối quan hệ giữa thương hiệu và khách hàng.

Trong các chiến dịch dài hạn, mối quan hệ này có thể phức tạp hơn, bao gồm các giai đoạn tiếp cận khách hàng, xây dựng lòng tin, duy trì sự quan tâm và hỗ trợ sau khi mua hàng. Mô hình AIDA có thể bỏ qua các giai đoạn này, dẫn đến việc chiến dịch không đáp ứng được nhu cầu và mong đợi của khách hàng trong thời gian dài.

Hơn nữa, trong môi trường tiếp thị hiện đại, khách hàng ngày càng có xu hướng tương tác với thương hiệu qua nhiều kênh và thời gian khác nhau. Mô hình AIDA có thể không phản ánh được sự đa dạng và phức tạp của các hành vi tiêu dùng hiện đại này, khiến cho các chiến dịch dài hạn có thể cần sự linh hoạt và chiến lược tiếp thị phù hợp hơn.

Ứng dụng của mô hình AIDA

Trong quảng cáo

Mô hình AIDA được ứng dụng rộng rãi trong quảng cáo. Mô hình AIDA chia một chiến dịch quảng cáo thành 4 giai đoạn: thu hút sự chú ý (Attention), gây quan tâm (Interest), khơi gợi mong muốn (Desire), và thúc đẩy hành động (Action). Chiến dịch quảng cáo “Dove Real Beauty Sketches” là một ví dụ điển hình.

Bằng cách sử dụng một video sâu sắc, Dove đã không chỉ thu hút người xem từ cái nhìn đầu tiên mà còn kích thích sự quan tâm bằng việc khám phá về giá trị thực sự của vẻ đẹp cá nhân. Chiến dịch này đã tạo ra sự kết nối cảm xúc mạnh mẽ và khơi gợi mong muốn về sự tự tin và sự thay đổi tích cực. Cuối cùng, Dove đã khuyến khích hành động thông qua một lời kêu gọi đơn giản, mời người xem tham gia vào cuộc trò chuyện và tìm hiểu thêm về thông điệp của họ trên trang web dove.com.

Trong nội dung tiếp thị

Sử dụng mô hình AIDA  giúp tối ưu hóa việc viết blog, email và các bài đăng trên mạng xã hội. Bằng cách thu hút sự chú ý từ đầu, gây quan tâm và khơi gợi mong muốn qua việc giới thiệu các lợi ích và giá trị của sản phẩm/dịch vụ, và kết thúc bằng lời kêu gọi hành động rõ ràng, nội dung có thể đưa khách hàng qua từng giai đoạn của quy trình AIDA một cách hiệu quả, từ sự chú ý ban đầu đến hành động mua hàng hoặc tương tác với doanh nghiệp. 

Trong thiết kế website

Hy vọng bài viết này hữu ích với bạn. Liên hệ HAB Media để được cung cấp giải pháp Marketing tổng thể, toàn diện giúp doanh nghiệp xây dựng một thương hiệu mạnh và bán hàng hiệu quả trên các nền tảng số cho nhiều lĩnh vực kinh doanh.